Biogradsko jezero, oktobar 2020. godine
Gde stanuje jesen? Na Biogradskom jezeru! Šetnja do Bendovca i krug oko jezera – zlatni oktobar pod Bjelasicom 2020. godine.
Biogradska gora obuhvata izvorište i sliv Biogradske rijeke i smeštena je u zapadnom delu planine Bjelasice u Cnoj Gori. Kratka planinska reka predstavlja relikt otapanja lednika koji se ovde nalazio. Morenski nanos lednika je formirao prirodnu branu, da bi na mestu pregrade nastalo Biogradsko jezero. Rečica kojom jezero dalje otiče u Taru se zove Jezerštica.
Lednički valov je tokom klimatskog otopljavanja ispunila šuma, preciznije pra-šuma, sretnim spletom istorijskih okolnosti lišena negativnih ljudskih uticaja u poslednjih 150 godina.
Oblast je u drugoj polovini XIX veka poklonjena kao lovište crnogorskom vladaru Nikoli Petroviću (knjaževa zabran) i praktično je od tada do današnjeg dana pod zaštitom države.
I pored ovih pozitivnih okolnosti gornji deo Biogradskog jezera ipak izumire. U jezeru je otkriven ponor. U odsustvu topljenja snega ili jakih bujičnih kiša, veće gornje jezero je močvarno i bezvodno.
Biogradska gora s pravom nosi epitet iskonske prašume na Evropskom tlu. A kad s jeseni krene da opada lišće sa stoletnih bukovih stabala, prizori postaju bajkoviti.
Stari makadamski put se od jezera brojnim cik-cak serpentinama neprimetno uspinje ka pašnjacima Bjelasice. Leti ovuda defiluju brojni turisti sa pogonom na četiri točka. Krajem oktobra put se transformiše u tepih od lišća. Osim ponekog radoznalog planinara, ovde nema žive duše. Zvučna kulisa letećih stanovnika nacionalnog parka nije narušena napadnim zujanjem motora.
Od jezera na 1100 nadmorske visine do katuna Dolovi Lalevića na 1700m ima oko 7km. Uspon je blag ali se isplati pružiti korak, jer vreme u šumi sporije prolazi.
Više katuna nalazi se Bendovac – poznati vidikovac sa koga se jezero i okolina promatraju iz perspektive sokola. Sa druge strane Tare, na horizontu se nižu venac Moračkih planina i Sinjavine (Tali, Umovi, Torna).
Za Bendovac i povratak na jezero treba opredeliti pola dana, a potom drugi deo popodneva provesti u šetnji oko samog jezera. Iako jezero predstavlja popularno izletište, stvari se drže pod kontrolom (stanje – oktobar 2020. godine). Edukativna staza oko jezera je urađena po svetskim standardima. Njena dužina je 4 kilometra i uživanje je zagarantovano u gotovo svakom njenom delu.
Šumski ekosistem kao opšte mesto Dinarskog područja, ovde na Biogradskoj gori, u jesenjoj raskoši, ispoljava sve svoje čari i osobenosti. Da stvar bude lepša, ovi izvanredni predeli su na dohvat ruke. Samo 4 kilometra dele Biogradsko jezero od glavnog magistralnog puta kroz Crnu Goru između Mojkovca i Kolašina.
Ako je dakle plan “da se ide u šumu”, neka to bude Biogradska, po mogućstvu u jesen. Ja lepšu još sreo nisam.
Posebna zahvalnost Predragu Popoviću za pomoć u ličnom “epilogu” priče sa Biogradskog jezera. Detaljan opis puta od jezera ka Bendovcu se nalazi u opisu vrha Razvršje na Predragovom portalu “Vrhovi Crne Gore”.
NESTVARNA MESTA. 